اختلاف انسانها از لحاظ جاذبه و دافعه
برگرفته از كتاب جاذبه و دافعه علی عليهالسلام -متفكر شهيد استاد مرتضی مطهری -چاپ نهم : تابستان 1368- ص 21-28
افراد از لحاظ جاذبه و دافعه نسبت به افراد ديگر انسان ، يكسان نيستند بلكه به طبقات مختلفی تقسيم میشوند : 1- افرادی كه نه جاذبه دارند و نه دافعه ، نه كسی آنها را دوست و نه كسی دشمن دارد ، نه عشق و علاقه و ارادت را بر میانگيزند و نه عداوت و حسادت و كينه و نفرت كسی را ، بیتفاوت در بين مردم راه میروند مثل اين است كه يك سنگ در ميان مردم راه برود . اين ، يك موجود ساقط و بیاثر است . آدمی كه هيچگونه نقطه مثبتی در او وجود ندارد ( مقصود از مثبت تنها جهت فضيلت نيست ، بلكه شقاوتها نيز در اينجا مقصود است ) نه از نظر فضيلت و نه. از نظر رذيلت ، حيوانی است غذائی میخورد و خوابی میرود و در ميان مردم میگردد همچون گوسفندی كه نه دوست كسی است و نه دشمن كسی ، و اگر هم به او رسيدگی كنند و آب و علفش دهند برای اين است كه در موقع از گوشتش استفاده كنند . او نه موج موافق ايجاد میكند و نه موج مخالف . اينها يك دسته هستند : موجودات بیارزش و انسانهای پوچ و تهی ، زير انسان نياز دارد كه دوست بدارد و او را دوست بدارند و هم میتوانيم بگوئيم نياز دارد كه دشمن بدارد و او را دشمن بدارند . 2- مردمی كه جاذبه دارند اما دافعه ندارند ، با همه میجوشند و گرم میگيرند و همه مردم از همه طبقات را مريد خود میكنند ، در زندگی همه كس آنها را دوست دارد و كسی منكر آنان نيست ، وقتی هم كه بميرند مسلمان با زمزمشان میشويد و هندو بدن آنها را میسوزاند . 3- مردمی كه دافعه دارند اما جاذبه ندارند ، دشمن سازند اما دوست ساز نيستند . اينها نيز افراد ناقصی هستند ، و اين دليل بر اينست كه فاقد خصائل مثبت انسانی میباشند زيرا اگر از خصائل انسانی بهرهمند بودند گروهی و لو عده قليلی طرفدار و علاقهمند داشتند ، زيرا در ميان مردم همواره آدم خوب وجود دارد هر چند عددشان كم باشد . اگر همه مردم باطل و ستم پيشه بودند اين دشمنيها دليل حقيقت و عدالت بود اما هيچوقت همه مردم بد نيستند همچنانكه در هيچ زمانی همه مردم خوب نيستند . قهرا كسی كه همه دشمن او هستند خرابی از ناحيه خود اوست و الا چگونه ممكن است در روح انسان خوبيها وجود داشته باشد و هيچ دوستی نداشته باشد . اينگونه اشخاص در وجودشان جهات مثبت وجود ندارد حتی در جهات شقاوت . وجود اينها سر تا سر تلخ است و برای همه هم تلخ است . چيزی كه لااقل برای بعضيها شيرين باشد [ در اينها ] وجود ندارد .
نظرات شما عزیزان: